‘Delen is voor mij de centrale toegevoegde waarde. Elkaar tips geven. Ervaringen delen. Afspraken maken en vervolgens iedereen laten meeprofiteren van hetgeen wordt ontwikkeld. Daar geloof ik in.’ Ewald Weiss is bestuurder van Stichting Progresso (waarvan Lumion in Amsterdam deel uitmaakt) en kan het als voorzitter van de Kunskapsskolan Community Nederland niet genoeg benadrukken.
‘Wij hebben als scholen en besturen nog zoveel te leren. Op alle fronten. Maar als je in je eentje probeert te ontwikkelen, loop je al snel tegen grenzen aan. Terwijl anderen je weer verder kunnen helpen. Ik merk dat zelf binnen Lumion. Wij hebben uit volle overtuiging gekozen voor gepersonaliseerd onderwijs en dit de afgelopen jaren in de volle breedte gerealiseerd. Maar toch zeg ik telkens: om weer volgende stappen te zetten, hebben we óók de inzichten en ervaringen van anderen nodig. Daarom werken wij samen in de community. Maar ook om te zorgen dat de ontwikkelingen worden geëvalueerd en geborgd. Precies zoals in De Staat van het Onderwijs 2019 als oproep is verwoord.’
Toegankelijk
De Kunskapsskolan Community Nederland is toegankelijk voor alle ongeveer zestig scholen waarmee Kunskapsskolan samenwerkt. Voor leraren van verschillende scholen die met elkaar ervaringen willen uitwisselen op pedagogisch didactisch vlak. Voor schoolleiders die onderling willen overleggen over hoe zij hun eigen rol het beste kunnen vormgeven. Voor bestuurders om samen van gedachten te wisselen over de transformatie naar gepersonaliseerd onderwijs.
‘Het is belangrijk te weten dat je als schoolleider, leraar of bestuurder niet alleen bent’, stelt Weiss ‘Te weten dat scholen elkaar op vele fronten – ook op bijvoorbeeld op HR-gebied – verder kunnen helpen. Want samen bereik je zoveel meer. Maar als je als school niet zegt wat je wilt of wat je bezighoudt, weet je ook niet of er anderen zijn die jou kunnen helpen. Daarom hebben wij binnen de community ook een duidelijke werkagenda opgesteld. Om het gezamenlijke traject tastbaar te maken, maar ook om de resultaten van deze samenwerking te kunnen meten en vaststellen.’
De effecten van deze samenwerking zijn inmiddels goed zichtbaar. Of zoals een leraar het onlangs verwoordde: ‘collega’s zijn nu bereid om open over hun uitdagingen te spreken. Of over het gebrek aan tijd om de vele puzzelstukjes van gepersonaliseerd onderwijs op de juiste plek te krijgen. Men durft nu collega’s te vragen hoe zij het in vergelijkbare situaties hebben aangepakt. Zoals bij het coachen van leerlingen. Kort geleden vroegen leraren zich of hoe zij zich het coachen van leerlingen het beste eigen konden maken. Waarna de schoolleider van Lumion aan hen kon vertellen dat ‘zijn’ leraren ook zelf worden gecoacht. Net zoals zij uiteindelijk hun leerlingen gaan coachen. En dat dit heel succesvol is. Daar heb je wat aan. Want wij zitten allemaal in dezelfde transitie naar gepersonaliseerd onderwijs.’
Beweringen
Toch is samenwerken en van elkaar leren niet de enige doelstelling die Ewald Weiss wil realiseren. Hij stoort zich – ook weer recent rondom de presentatie van De Staat van het Onderwijs 2019 – regelmatig aan beweringen over gepersonaliseerd onderwijs die kant nog wal raken. Zoals de bewering dat niet elk kind geschikt is. En ook niet elke leraar. Weiss daarover: ‘Dat is volstrekte quatsch! Want het omgekeerde is de werkelijkheid. En die werkelijkheid zie ik elke dag opnieuw. Dus is het ook als taak van de community om uit te dragen waar het gepersonaliseerd onderwijs van Kunskapsskolan voor staat. En de werkelijkheid naast de onzin en clichés te zetten.’
Want Weiss maakt zich oprecht zorgen. ‘De motivatie onder Nederlandse leerlingen is de laagste van heel Europa. Terwijl wij weten dat zij behoren tot de gelukkigste jongeren van Europa en wel degelijk graag naar school willen. Kennelijk zijn Nederlandse scholen dus niet in staat om leerlingen plezier te laten hebben in leren. En als zij dat nu al niet hebben, hoe moet dat dan later met het ‘een leven lang leren’. Gepersonaliseerd onderwijs biedt hiervoor een effectieve oplossing. En hetzelfde geldt voor leraren. Als ik een vacaturetekst voor een leraar in het traditionele onderwijs zie, denk ik: is schaal zo-en-zo alles wat we hebben te bieden? Nee, natuurlijk niet. Binnen gepersonaliseerd onderwijs kunnen we leraren wel degelijk een carrière-pad aanbieden. En een dynamische baan met veel ontwikkelperspectief en de mogelijkheid voor letterlijk elk kind het verschil te maken. Precies de reden waarom zij voor het onderwijs hebben gekozen.’